Door de stikstofproblematiek komen steeds meer bouwprojecten stil te liggen. Uit een enquête onder ruim achthonderd leden van Bouwend Nederland blijkt dat bij hen reeds 950 projecten geraakt worden, waarvan 650 woningbouwprojecten, 175 infrastructuurprojecten en 125 utiliteitsprojecten. Economen van de ABN AMRO Bank voorspellen dat door de stikstofkwestie 70.000 van de 527.000 banen in de Nederlandse bouwsector zullen verdwijnen. De leden van de NOA – de stukadoors, de vloerenleggers, de natuursteenbedrijven en de plafond- en wandmontagebedrijven – hebben (nog) geen last van de problematiek. Zij zitten altijd op projecten die in de eindfase zitten. We denken dat vanaf begin volgend jaar hun orderboek leger begint te raken.
En nu is er een nieuwe crisis bijgekomen. Het grond- en baggerwerk ligt grotendeels stil door de strengere milieuregels van het Rijk; sinds kort mag er in een kilo grond slechts 0,1 microgram PFAS zitten. PFAS is een verzamelnaam voor ongeveer zesduizend stoffen die door de mens gemaakt zijn en van nature niet in het milieu voorkomen. PFAS zit in tal van producten, zoals verf, tapijt en kleding. Voordat er nu grond verplaatst of gebaggerd kan worden moet er eerst onderzoek gedaan worden naar de hoeveelheid PFAS in die grond of bagger. De door het Rijk vastgestelde waarde is niet met zekerheid te meten en er zijn maar drie laboratoria waar de tests gedaan kunnen worden. Het gevolg is dat het lang duurt voor resultaten bekend zijn en er twijfels zijn bij die uitslagen. En als er geen grond verzet mag worden, kunnen bouwprojecten niet starten!
Natuurlijk moeten we onze natuur (stikstof) en volksgezondheid (PFAS) beschermen met goed beleid voor de lange termijn. Maar er gebeurt nu letterlijk niks. Overal in het land en in een breed scala aan sectoren ligt het werk al maanden onnodig stil, met desastreuze gevolgen. Een economische crisis dreigt, met bedrijven die omvallen en tienduizenden medewerkers die hun baan dreigen te verliezen. De geschatte schade bedraagt nu al meer dan een miljard euro en zal de komende maand(en) snel oplopen als orderportefeuilles leeg raken. De eerste ontslagen zijn al gevallen en de eerste ondernemer is al failliet.
De oplossing is wel voorhanden. Als de regering zowel bij stikstof als bij PFAS de drempelwaarde (tijdelijk) iets verhoogt, bescherm je nog steeds de natuur en de volksgezondheid, kunnen veel projecten weer opgestart worden, en heb je tijd om geleidelijk definitieve maatregelen door te voeren. Dus overheid, kom in actie!