Onlangs maakte warenhuis V&D bekend per 1 februari al het personeel 5,8 procent te korten op het loon. V&D kondigde de loonsverlaging aan zonder vooroverleg met de bonden. Dat is niet netjes en juridisch gezien bijna onmogelijk. Dit omdat een werkgever niet eenzijdig de rechten van werknemers kan versoberen, tenzij hij kan aantonen dat het echt niet anders kan. Naast loonkorting wil V&D 50 van de 450 banen op het hoofdkantoor schrappen en wordt heronderhandeld met de verhuurders om de huurlasten permanent te verlagen. V&D boekte in 2014 een nettoverlies van 42 miljoen euro op een omzet van 619 miljoen euro. Ingrijpen lijkt dus wel noodzakelijk.
In het algemeen lijken werknemers zich neer te leggen bij een loonsverlaging. Zij zijn bereid loon of vrije dagen in te ruilen voor zekerheid over hun baan. Dat blijkt uit onderzoek van Hans van der Spek van Bureau Berenschot. Uit zijn onderzoek blijkt verder dat in 2014 een kwart van de werkgevers de arbeidsvoorwaarden verslechterde en 10 procent van de werkgevers vroeg het personeel salaris in te leveren. Er zit voor werknemers een minpuntje aan het inleveren van salaris. Een WW-uitkering is 70 procent van het laatstverdiende loon. Als een werknemer eerst salaris heeft ingeleverd en daarna de onderneming alsnog failliet gaat, is de WW-uitkering dus een stuk lager. Dan ben je dubbel gepakt.
Ik ben een groot voorstander van een loonoffer. Ik begrijp dat medewerkers hun vaste lasten moeten betalen en een bepaald uitgavenpatroon hebben opgebouwd. Maar het voortbestaan van de organisatie en werkbehoud voor collega’s wegen zwaarder dan een stukje salaris; 5 procent inleveren is altijd nog veel gunstiger dan ontslag krijgen en 30 procent inleveren bij een WW-uitkering. Wat mij betreft mag dit wel een wettelijke verankering krijgen. Bijvoorbeeld dat bij twee significante verliesjaren, waarbij klip en klaar is dat het verlies door economische oorzaken komt en niet door mismanagement, er zonder tussenkomst van de rechter, maar wel in overleg met de bonden, collectief een loonoffer doorgevoerd mag worden. Indien het bedrijf binnen drie jaar alsnog failliet gaat, moet een WW-uitkering gebaseerd worden op het voormalige hogere salaris. In mijn beleving zou zo’n maatregel zorgen voor minder faillissementen en minder werkloosheid.