Tijd om te werken aan vertrouwen

Al decennia lang ga ik met Pinksteren met vrienden naar Terschelling. De partners en de kinderen mogen niet mee. Het is een mannenweekeinde met drank, sigarenroken, klaverjassen en bijpraten. Dit jaar ging het bijpraten vooral over de crisis. Eén van de vrienden doet de financiën bij een aannemer. Het bedrijf houdt het hoofd boven water, maar daar is alles mee gezegd. Een tweede maat heeft een maand thuis gezeten met een burn-out. Zijn organisatie moet waarschijnlijk reorganiseren en door het afspiegelingsbeginsel is hij de klos.

De rode draad in de gesprekken is angst. Mensen zijn bang dat hun bedrijf op de fles gaat of dat ze ontslagen worden. En ze vragen zich af – als hen dat onverhoopt overkomt – of ze de hypotheek dan nog wel kunnen betalen, of de studie van de  kinderen. Dat geldt niet alleen voor mijn vrienden, maar voor iedereen in Nederland. Deze angst werkt verlammend. In plaats van een tandje erbij of een stapje harder lopen, constateer ik om mij heen een gelatenheid. De premier doet een verwoede poging om de mensen in het land te stimuleren aankopen te doen. Maar niemand luistert ernaar. Politiek, werkgevers en vakbonden sluiten een sociaal akkoord. En niemand wordt er warm of koud van. En dan de btw-verlaging op verbouwingen. Geen aannemer heeft het er drukker door gekregen. Het vertrouwen is compleet weg.

Hoe krijgen we dat vertrouwen terug? Hoe krijgen we de angst dan weg? Een definitie van vertrouwen is de verwachting van een persoon dat degene die hij vertrouwt zal handelen op een manier die hem niet zal benadelen, met het risico in een nadelige positie te belanden indien de ander dit vertrouwen schaadt. Iedereen wordt ergens wel benadeeld door de maatregelen om de huidige crisis op te lossen. En daarom is het vertrouwen in de politiek en de werkgevers niet echt groot meer.

Wellicht moeten we iets aan onze beleving van het woord crisis doen. Je kunt zeggen dat het crisis is. Je kunt ook zeggen dat er een nieuwe toestand is ontstaan. Een toestand waarin de economie niet of nauwelijks groeit, de politiek niet innoveert maar bezuinigt en baanzekerheid niet aanwezig is. Zo’n toestand biedt ook kansen. Investeer om mee te helpen aan economische groei, houdt op te denken dat de overheid jou met alles kan helpen en ga alvast op zoek naar een nieuwe baan of begin voor jezelf.