De Nederlandsche Bank heeft onlangs onderzoek gedaan naar de kwaliteit van taxaties. DNB constateert daarbij dat de taxatiewaarde in 95 procent van de taxaties gelijk of hoger is dan de koopsom. DNB concludeert daaruit dat maatregelen gewenst zijn om de onafhankelijkheid van de taxaties te verbeteren. Maar het is niet vreemd dat de taxatiewaarden in lijn liggen met de koopsommen van woningen. Dat is juist goed. Dat geeft aan dat de taxateur een professioneel en reëel beeld heeft van de lokale woningmarkt en zowel de taxateurs als de aan- en verkoopmakelaars hun werk goed doen.
De onafhankelijke positie van de taxateur is een groot goed. Hoe vrijer van externe invloeden de taxateur zijn werk kan doen, hoe beter. Je moet de vraag stellen wat de rol van de taxateur in het koopproces moet zijn. Fungeert hij als uitsmijter achteraf, dus uitsluitend voor de financiering, en is hij daarmee eventueel de noodrem? Of is de taxateur een poortwachter die vooraf de waarde van een object bepaalt, en zo met gedoseerd afremmen zorgt dat men niet uit de bocht vliegt?
Op dit moment is de taxateur vaak nodig om de financiering rond te krijgen. In beginsel om de geldverstrekker een gefundeerde afweging te kunnen laten maken of het onderpand voldoende waarde vertegenwoordigt ten opzichte van de te verstrekken lening. De waarde van een huis is niet op de euro nauwkeurig te bepalen. Een taxateur werkt met marges. Hij zal tot de conclusie komen dat een huis rond een bepaald bedrag waard is. In het taxatierapport moet hij echter een vast bedrag noemen. In hun werk krijgen taxateurs meestal de transactieprijs door wanneer ze een object gaan beoordelen. Als de transactieprijs zich binnen de door de taxateur vastgestelde waardemarge bevindt, zal hij geen reden zien om op een ander exact bedrag te taxeren.
Ik pleit voor de taxateur als poortwachter. Hij of zij moet aan het begin van het aankoopproces al het waardeoordeel kunnen vellen en niet werken met een vast taxatiebedrag, maar met een bandbreedte. De bevindingen moeten in te zien zijn door potentiële kopers. Op basis van deze informatie zou wat mij betreft het koopproces moeten starten. Dat laat potentiële kopers nog steeds vrij om meer te bieden voor een woning wanneer ze dat willen. Dat zullen ze dan wel uit eigen middelen moeten betalen.