Op Koningsdag trok De Nederlandsche Bank (DNB) de aandacht met zijn Overzicht Financiële Stabiliteit. DNB ziet de zwakke groei en de extreem lage lage rente als het grootste gevaar voor de stabiliteit van de financiële sector. ´Bedrijven en huishoudens met hoge schulden moeten de lage rente aangrijpen om schulden af te lossen en buffers op te bouwen´, aldus DNB. Daarnaast vindt de centrale bank dat een volgend kabinet de hypotheekrenteaftrek verder zou moeten beperken. ´Wanneer de rente op termijn terugkeert naar een normaler niveau zal dit tot hogere rentelasten leiden. Sommige bedrijven en huishoudens kunnen dan in de problemen komen.´
Twee dagen later kwam de Rabobank met een reactie. Huizenbezitters in Nederland kunnen een geleidelijke stijging van de hypotheekrente naar 5 of 6 procent eigenlijk wel betalen. Dit blijkt uit een onderzoek naar de gevolgen van een rentestijging naar 5,75 procent over tien jaar. De Rabobank komt uit op een extra bruto last van gemiddeld 140 euro per maand. ´In het algemeen moet dit te betalen zijn´, aldus de coöperatieve bank.
De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagt keer op keer de rente. Dit doet de ECB om consumenten te bewegen meer geld uit te geven en zo de economie aan te jagen. In Nederland doen we het tegenovergestelde. Voorheen konden we bij het kopen van een woning de kosten koper en een verbouwing of een nieuwe keuken meefinancieren. Deze zogenaamde loan to value (ltv) is de afgelopen jaren gedaald naar nu 102 procent en wordt in 2018 uiteindelijk 100 procent. DNB is er een voorstander van om deze afbouw door te zetten met 1 procent per jaar naar 90 procent in 2028.
Op dit moment zijn er drie strenge leennormen die voorkomen dat huishoudens en banken onverantwoorde hypotheken krijgen of verstrekken: er mogen geen aflossingsvrije hypotheken meer worden verstrekt, de lagere ltv en de loan to income, dat is een inkomenstoets waaruit blijkt welk deel van het inkomen een consument maximaal mag gebruiken voor het betalen van de bruto hypotheeklasten. En nu wil DNB ook nog de hypotheekrentaftrek verder beperken en de ltv verder verlagen. Daarmee dreigt onnodig de handrem te worden gezet op de net weer opkrabbelende woningmarkt.
Laat de woningmarkt en de economie een paar jaar met rust. Er zijn voldoende maatregelen genomen om overcreditering tegen te gaan. Geef de economie nu de kans om duurzaam te groeien, zodat er tevens een evenwichtigere woningmarkt ontstaat.