Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) presenteerde afgelopen week een onderzoek naar de huurwoningmarkt. De denktank van de overheid schrijft dat het voor huishoudens met een middeninkomen moeilijk is een woning te vinden. De vrije huursector is vaak onbetaalbaar, terwijl een huis in de sociale sector of een koopwoning niet toegankelijk is. Zo’n 425.000 van de anderhalf miljoen huishoudens met een laag middeninkomen, tussen de 34.678 en 38.690 euro, kunnen zich geen vrije sector maandhuur tussen de 700 en de 900 euro permitteren, stelt het PBL. Zij baseert zich daarbij op de zogenoemde Nibud-norm, die bepaalt welk deel van het inkomen een huishouden aan woonlasten mag besteden. De grootste groep huishoudens met een laag middeninkomen, 62 procent, kiest er voor om een woning te kopen. Door de stijgende huizenprijzen wordt dat voor deze groep wel steeds moeilijker.
Het PBL geeft ook een aantal oplossingen. Om op korte termijn ervoor te zorgen dat meer huurwoningen bereikbaar zijn voor lagere middeninkomens zou de maximale hypotheek verlaagd moeten worden, aldus het PBL. Dit is echt een heel slecht voorstel. Vanaf 1 januari 2018 mag een huizenkoper 100 procent van de woningwaarde hypothecair lenen. Dat betekent dat een koper de extra kosten – overdrachtsbelasting, notariskosten, makelaarskosten, verbouwing, etc. – bij aankoop van een huis consumptief moet lenen of bij elkaar gespaard moet hebben. Als deze maximale hypotheek verder verlaagd wordt naar 90 of 80 procent, zijn vooral de huishoudens met een laag middeninkomen de klos. Zij hebben meestal geen spaargeld. Met deze maatregel frustreer je derhalve niet alleen de hele koopwoningmarkt, maar met name de groep waarvoor het PBL de regel zou willen doorvoeren.
Een ander advies van het PBL is de sociale woningmarkt open te breken voor middeninkomens. Dit betekent dat woningcorporaties weer huizen moeten gaan verhuren aan middeninkomens. Terwijl de woningcorporaties daar eigenlijk niet voor zijn, hetgeen via wettelijke maatregelen in de afgelopen jaren is afgedwongen. Ook dit lijkt mij daarom geen goed idee. Om huurwoningen betaalbaar en toegankelijk te maken, zou de bouw ervan gestimuleerd moeten worden, stelt het Planbureau. En dat is natuurlijk helemaal waar. Op dit moment zijn er ongeveer 200.000 woningen te weinig in Nederland. Door dit tekort stijgen de prijzen van koopwoningen en stijgen de huren in de vrije sector vanwege de krapte. De echte en enige oplossing is dus bouwen, bouwen, bouwen.