Aan het begin van een nieuw jaar is het goed om vooruit te blikken. De adviseurs voor de woningmarkt van Companen deden dat in Binnenlands Bestuur met een interessant stuk over de trends voor de woningmarkt en de leefomgeving in 2019. Zij schreven onder andere: ‘Hoewel de inkomensverdeling in Nederland niet of nauwelijks verandert, ontstaat toch een geografische en culturele tweedeling. Mensen met een baan, inkomen en kinderen kiezen hun eigen wijken, met gelijkgestemden. Voor mensen met een te beperkt inkomen resten andere wijken. Waar in het verleden kerk, school of sportvereniging nog voor verbinding zorgden, ontmoeten de verschillende groepen elkaar steeds minder. Door deze tweedeling wonen mensen in een kwetsbare positie vooral bij andere mensen in kwetsbare posities. Beleid gericht op zelfredzaamheid en burenhulp legt de bal stevig bij een groep die het in steeds mindere mate alleen aan kan. Het aantal incidenten waar sprake is van ernstige overlast en verward gedrag, nemen snel toe. Gevolg: onmacht en onvrede onder bewoners. Hoogste tijd om meer te investeren in deze wijken.”
Van dit toekomstscenario word ik wel een beetje verdrietig. Ik denk bij zo’n vergezicht aan de rellen van 2005 in de Parijse banlieues, de zwarte getto’s in de Verenigde Staten of de verpauperde voorsteden van Napels waar de maffia kansloze jongeren ronselt. Of andersom aan Europeanen, die in Azië en Afrika bij elkaar wonen in dik ommuurde compounds. Maar dit hebben we toch niet in Nederland?
Mijn eigen stad Leeuwarden staat in de top van arme wijken in Nederland met vijf wijken: de Wielenpôlle, Schepenbuurt, Schieringen, Lekkumerend-Oost en Bilgaard. In 1987 heb ik een halfjaar in de Meenthe (Bilgaard) gewoond. Dat was toen één van de beruchtste buurten van Leeuwarden. Nadat mijn brievenbus een aantal keren in de brand had gestaan en mijn flatje volledig leeg gestolen was – achteraf bleek dat gedaan te zijn door de buren – ben ik weer snel in de wijk gaan wonen waar ik was opgegroeid. De Meenthe bestaat inmiddels niet meer. De gemeente en de woningstichting hebben een deel van de bewoners naar andere wijken laten verhuizen, een paar flats afgebroken, de rest van de woningen opgeknapt, tuinen en overige groen aangepakt en de straat hernoemd. Het heet nu de Mondriaanbuurt.
Bij de Meenthe is goed en succesvol geïnvesteerd in de wijk. Ik zie dat ook gebeuren in steden als Rotterdam en Utrecht, waar eens verpauperde wijken na forse ingrepen hippe buurten zijn geworden. Nederland heeft geen traditie van geografische en culturele tweedeling. Laten we dat zo houden door gemengd te blijven bouwen en te investeren in verslechterde wijken.